De Amerikaanse president Joe Biden kwam vannacht met een verrassend besluit door in de laatste weken van zijn presidentschap gratie te verlenen aan zijn zoon Hunter, ondanks eerdere beloften om dat niet te doen.
"Dat komt neer op een cadeautje voor Trump", zegt Amerikakenner en jurist Kenneth Manusama. "Als Trump in de toekomst allemaal presidentiële pardons verleent, kunnen de Democraten hem daar nu moeilijk op aanspreken."
Na jaren vol juridisch en politiek getouwtrek, werd de door schandalen achtervolgde Hunter Biden in juni schuldig bevonden aan het overtreden van de wapenwet. Bij de aanvraag van een wapen in 2018 kruiste hij 'nee' aan bij een vraag over drugsgebruik, terwijl hij op dat moment met een verslaving kampte.
Ook bekende hij schuld in een belastingzaak. Hij betaalde tussen 2016 en 2019 zo'n 1,4 miljoen dollar aan belastingen niet.
Deze maand zou Hunter zijn straf te horen krijgen, maar zo ver zal het niet meer komen. President Biden vindt dat zijn zoon oneerlijk is behandeld en daarom verleent hij hem gratie. De rechter zegt dat hij de aanklachten laat vallen zodra het presidentieel pardon is aangevraagd.
Founding fathers
De bevoegdheid van de president om gratie te verlenen is vastgelegd in de Amerikaanse grondwet. Dat gaat terug naar de founding fathers; Alexander Hamilton introduceerde het concept. Critici wezen toen al op de mogelijkheid om misbruik te maken van het privilege, maar het werd alsnog in de grondwet opgenomen.
In dat grondwetsartikel werd ook vastgelegd dat de president geen toestemming van het congres nodig heeft om gratie verlenen. Het moet dan wel gaan om federale misdrijven. Zowel belastingfraude als het overtreden van de wapenwet valt daaronder.
"Voorheen was het zo dat presidenten konden worden vertrouwd om gematigd om te gaan met dit wetsartikel", zegt Manusama. "Maar de afgelopen decennia werd de wet al vaker ingezet voor doeleinden die als controversieel werden gezien."
Zo gebruikte Bill Clinton het gratiemiddel om zijn halfbroer te beschermen, die schuldig was bevonden aan cocaïnegebruik. Trump verleende gratie aan Charles Kushner, de schoonvader van zijn dochter Ivanka, nadat hij jaren eerder schuld had bekend aan belastingontduiking en het doen van illegale campagnebijdragen. Kushner werd dit weekend door Trump voorgedragen als de nieuwe ambassadeur voor de VS in Frankrijk.